Cảm giác nhức mỏi, ê ẩm ở vùng lưng đôi khi khiến chúng ta khó chịu, thậm chí ảnh hưởng đến sinh hoạt hàng ngày. Vậy đau lưng là gì? Nguyên nhân nào gây ra tình trạng này? Và làm thế nào để thoát khỏi những cơn đau lưng dai dẳng? Hãy cùng tìm hiểu ở bài viết dưới.

Đau lưng là bị gì?

Đau lưng là một triệu chứng phổ biến, được đặc trưng bởi cảm giác khó chịu, đau nhức hoặc căng tức ở bất kỳ vị trí nào dọc theo cột sống, từ vùng cổ xuống đến vùng xương cụt.

Cơn đau có thể xuất hiện đột ngột hoặc âm ỉ, kéo dài trong thời gian ngắn hoặc dai dẳng, gây ảnh hưởng đáng kể đến chất lượng cuộc sống và khả năng vận động của người bệnh.

  • Phân loại theo vị trí
    • Đau lưng trên: Cơn đau tập trung ở vùng lưng trên, từ cổ đến cuối khung sườn. Nguyên nhân thường gặp là do căng cơ, sai tư thế, thoái hóa đốt sống cổ…
    • Đau lưng giữa: Đau ở vùng giữa lưng, thường liên quan đến các vấn đề về cơ, dây chằng hoặc các cơ quan nội tạng lân cận.
    • Đau lưng dưới (đau thắt lưng): Đây là loại đau lưng phổ biến nhất, tập trung ở vùng thắt lưng, từ dưới khung sườn đến xương chậu. Nguyên nhân chủ yếu là do thoái hóa cột sống thắt lưng, thoát vị đĩa đệm, gai cột sống…
    • Đau vùng xương cụt: Cơn đau xuất hiện ở phần cuối cùng của cột sống, có thể do chấn thương, viêm khớp cùng chậu, hoặc các bệnh lý về trực tràng.
  • Phân loại theo thời gian
    • Đau lưng cấp tính: Cơn đau xuất hiện đột ngột và kéo dài dưới 6 tuần. Thường do chấn thương, căng cơ, hoặc vận động sai tư thế.
    • Đau lưng bán cấp: Cơn đau kéo dài từ 6 đến 12 tuần.
    • Đau lưng mạn tính: Cơn đau kéo dài trên 12 tuần, thậm chí dai dẳng trong nhiều năm. Thường liên quan đến các bệnh lý mạn tính như thoái hóa cột sống, thoát vị đĩa đệm, viêm khớp…
Đau lưng là một triệu chứng phổ biến, được đặc trưng bởi cảm giác khó chịu
Đau lưng là một triệu chứng phổ biến, được đặc trưng bởi cảm giác khó chịu

Nguyên nhân gây đau lưng

Đau lưng là một triệu chứng phổ biến có thể bắt nguồn từ nhiều yếu tố, bao gồm các vấn đề về cơ xương khớp, thần kinh, lối sống và các bệnh lý toàn thân. Cụ thể như sau:

Các vấn đề về cơ xương khớp

Đây là nhóm nguyên nhân phổ biến nhất gây đau lưng, đặc biệt là đau thắt lưng. Các bệnh lý cơ xương khớp thường gặp bao gồm:

  • Thoái hóa cột sống: Là quá trình lão hóa tự nhiên của cột sống, gây ra những thay đổi thoái hóa ở đĩa đệm, khớp facet và các cấu trúc khác. Thoái hóa cột sống thường gặp ở người lớn tuổi, gây đau âm ỉ, cứng khớp, hạn chế vận động.
    • Thoái hóa đĩa đệm: Đĩa đệm mất nước, trở nên mỏng và kém đàn hồi, giảm khả năng hấp thụ chấn động, dẫn đến đau và hạn chế vận động.
    • Thoái hóa khớp facet: Sụn khớp bị bào mòn, gây viêm và đau, đặc biệt khi vận động.
    • Hình thành gai xương: Cơ thể tạo ra gai xương để cố định cột sống, nhưng gai xương có thể chèn ép rễ thần kinh, gây đau và các triệu chứng thần kinh khác.
  • Thoát vị đĩa đệm: Nhân nhầy đĩa đệm thoát ra khỏi vị trí bình thường, chèn ép lên rễ thần kinh hoặc tủy sống, gây đau dữ dội, tê bì, yếu cơ. Tình trạng này thường xảy ra ở vùng thắt lưng và cổ.
  • Hẹp ống sống: Ống sống bị hẹp lại do thoái hóa cột sống, gai xương, dày dây chằng… chèn ép tủy sống và rễ thần kinh, gây đau, tê bì, yếu cơ, rối loạn chức năng vận động.
  • Vẹo cột sống: Cột sống bị cong vẹo sang một bên, gây mất cân bằng cơ học, dẫn đến đau lưng, mỏi cơ, biến dạng cột sống.
  • Gãy xương cột sống: Xương cột sống bị gãy do chấn thương, loãng xương… gây đau dữ dội, có thể kèm theo tổn thương tủy sống.
  • Loãng xương: Mật độ xương giảm, khiến xương yếu và dễ gãy, bao gồm cả xương cột sống. Loãng xương thường gặp ở phụ nữ mãn kinh và người lớn tuổi, gây đau lưng, gù lưng, tăng nguy cơ gãy xương.
  • Viêm khớp: Các bệnh lý viêm khớp như viêm khớp dạng thấp, viêm cột sống dính khớp… gây viêm và đau ở các khớp cột sống.
  • Bong gân, căng cơ: Chấn thương do vận động quá mức, nâng vật nặng sai tư thế… gây tổn thương cơ, dây chằng, gân, dẫn đến đau, sưng, bầm tím.

Các vấn đề về thần kinh

  • Đau dây thần kinh tọa: Rễ thần kinh tọa bị chèn ép do thoát vị đĩa đệm, hẹp ống sống… gây đau lan dọc theo đường đi của dây thần kinh tọa, từ lưng xuống mông, đùi, cẳng chân, bàn chân.
  • Bệnh zona: Virus thủy đậu tái hoạt động gây tổn thương dây thần kinh, gây đau rát, nổi mụn nước dọc theo đường đi của dây thần kinh.
  • Hội chứng đau cơ xơ hóa: Rối loạn mạn tính gây đau lan tỏa khắp cơ thể, bao gồm cả vùng lưng, kèm theo mệt mỏi, rối loạn giấc ngủ.
Đau dây thần kinh tọa là một trong những nguyên nhân chính gây bệnh
Đau dây thần kinh tọa là một trong những nguyên nhân chính gây bệnh

Các yếu tố lối sống

  • Tư thế sai: Ngồi làm việc, đứng, nằm sai tư thế, cúi gập người trong thời gian dài, mang vác nặng không đúng cách… gây áp lực lên cột sống và các cơ bắp, dẫn đến đau lưng.
  • Ít vận động: Lối sống ít vận động khiến cơ bắp yếu, không đủ sức nâng đỡ cột sống, dễ gây đau lưng.
  • Thừa cân, béo phì: Trọng lượng cơ thể quá lớn tạo áp lực lên cột sống, đặc biệt là vùng thắt lưng.
  • Stress, căng thẳng: Stress kéo dài làm tăng căng thẳng cơ bắp, gây đau lưng.
  • Nệm, giường ngủ không phù hợp: Nệm quá cứng hoặc quá mềm, gối quá cao hoặc quá thấp… không nâng đỡ cột sống đúng cách, gây đau lưng.
  • Mang thai: Sự thay đổi nội tiết tố và trọng lượng cơ thể trong thai kỳ gây áp lực lên cột sống, dẫn đến đau lưng.

Các bệnh lý khác

  • Nhiễm trùng: Nhiễm trùng cột sống, viêm màng não, viêm thận… có thể gây đau lưng.
  • U bướu: U lành tính hoặc ác tính ở cột sống, tủy sống… gây đau lưng và các triệu chứng thần kinh khác.
  • Bệnh lý thận: Sỏi thận, viêm thận, suy thận… có thể gây đau lưng.
  • Bệnh lý tiêu hóa: Viêm loét dạ dày tá tràng, viêm đại tràng… có thể gây đau lan lên vùng lưng.
  • Bệnh lý tim mạch: Nhồi máu cơ tim, bóc tách động mạch chủ… có thể gây đau lan lên vùng lưng.

Các yếu tố nguy cơ

  • Tuổi tác: Nguy cơ đau lưng tăng theo tuổi tác, phổ biến ở người trên 30 tuổi.
  • Giới tính: Phụ nữ có nguy cơ đau lưng cao hơn nam giới.
  • Tiền sử gia đình: Người có người thân bị đau lưng có nguy cơ mắc bệnh cao hơn.
  • Nghề nghiệp: Những người làm công việc nặng nhọc, ngồi nhiều, đứng lâu… có nguy cơ đau lưng cao hơn.
  • Hút thuốc lá: Hút thuốc lá làm giảm lưu lượng máu đến cột sống, tăng nguy cơ thoái hóa cột sống và đau lưng.

Triệu chứng đau lưng

Đau lưng, một triệu chứng phổ biến mà hầu như ai cũng từng trải qua, có thể biểu hiện dưới nhiều hình thức khác nhau, từ âm ỉ, khó chịu đến dữ dội, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sinh hoạt hàng ngày. Việc nhận biết các triệu chứng đau lưng sẽ giúp chúng ta chủ động trong việc thăm khám và điều trị kịp thời.

Cơn đau

  • Vị trí: Cơn đau có thể xuất hiện ở bất kỳ vị trí nào dọc theo cột sống, từ vùng cổ đến vùng xương cụt. Tuy nhiên, đau lưng dưới (đau thắt lưng) là phổ biến nhất.
  • Tính chất: Đau âm ỉ, đau nhói, đau buốt, đau như dao đâm, đau nóng rát… Cơn đau có thể tăng lên khi vận động, ho, hắt hơi hoặc thay đổi tư thế.
  • Thời gian: Đau cấp tính (kéo dài vài ngày đến vài tuần), đau bán cấp (kéo dài từ 4 đến 12 tuần) hoặc đau mãn tính (kéo dài trên 12 tuần).

Các triệu chứng khác

  • Cứng khớp: Cảm giác cứng khớp vào buổi sáng hoặc sau khi ngồi/nằm lâu, khiến việc vận động trở nên khó khăn.
  • Hạn chế vận động: Khó khăn khi cúi, ngửa, xoay người, thậm chí khó khăn khi đi lại.
  • Tê bì, yếu cơ: Cơn đau có thể lan xuống mông, chân, gây tê bì, ngứa ran, yếu cơ, thậm chí teo cơ.
  • Rối loạn cảm giác: Cảm giác nóng, lạnh, kiến bò… ở vùng lưng hoặc chân.
  • Rối loạn đại tiểu tiện: Trong một số trường hợp, đau lưng có thể kèm theo rối loạn đại tiểu tiện, bí tiểu, tiểu không tự chủ…
Đau lưng dễ gây cảm giác đau, kèm cứng khớp
Đau lưng dễ gây cảm giác đau, kèm cứng khớp

Một số triệu chứng đau lưng có thể là dấu hiệu của bệnh lý nghiêm trọng, người bệnh cần được thăm khám và điều trị ngay lập tức:

  • Đau dữ dội, đột ngột: Cơn đau xuất hiện sau chấn thương, tai nạn.
  • Sốt, ớn lạnh: Kèm theo đau lưng có thể là dấu hiệu của nhiễm trùng.
  • Sụt cân không rõ nguyên nhân: Có thể là dấu hiệu của u bướu.
  • Rối loạn chức năng thần kinh: Yếu cơ, liệt, mất cảm giác…

Đau lưng không chỉ đơn thuần là cơn đau nhức mà còn có thể kèm theo nhiều triệu chứng khác. Việc nhận biết và phân biệt các triệu chứng này sẽ giúp bạn chủ động hơn trong việc chăm sóc sức khỏe và tìm kiếm sự hỗ trợ y tế khi cần thiết.

Đau lưng có nguy hiểm không?

Đau lưng, một triệu chứng phổ biến mà hầu hết chúng ta đều từng trải qua, đôi khi chỉ là một cơn đau thoáng qua do vận động sai tư thế hoặc mệt mỏi. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, đau lưng có thể là dấu hiệu cảnh báo của những vấn đề sức khỏe nghiêm trọng, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống và thậm chí gây ra biến chứng nguy hiểm.

Đau lưng có thể nguy hiểm khi

  • Đau dữ dội và kéo dài: Cơn đau không thuyên giảm sau vài ngày nghỉ ngơi hoặc điều trị tại nhà, thậm chí ngày càng tăng nặng.
  • Lan xuống chân: Cơn đau lan dọc theo dây thần kinh tọa, xuống mông, đùi, bắp chân, thậm chí đến bàn chân.
  • Kèm theo tê bì, yếu cơ: Xuất hiện cảm giác tê bì, châm chích hoặc yếu cơ ở chân, ảnh hưởng đến khả năng vận động.
  • Rối loạn đại tiểu tiện: Gặp khó khăn khi đi tiểu tiện hoặc đại tiện, thậm chí mất kiểm soát.
  • Sốt cao: Đau lưng kèm theo sốt cao có thể là dấu hiệu của nhiễm trùng.
  • Giảm cân không rõ nguyên nhân: Sụt cân đột ngột không do ăn kiêng hoặc tập luyện.
  • Tiền sử ung thư: Người có tiền sử ung thư, đặc biệt là ung thư di căn đến xương.
  • Chấn thương: Đau lưng xuất hiện sau một chấn thương mạnh, chẳng hạn như tai nạn giao thông hoặc ngã từ trên cao.

Biến chứng nguy hiểm của đau lưng

  • Hạn chế vận động: Đau lưng mãn tính có thể khiến người bệnh gặp khó khăn trong sinh hoạt hàng ngày, hạn chế khả năng lao động và giảm chất lượng cuộc sống.
  • Tàn phế: Một số bệnh lý cột sống nghiêm trọng, nếu không được điều trị kịp thời, có thể dẫn đến tàn phế.
  • Rối loạn chức năng thần kinh: Chèn ép dây thần kinh hoặc tủy sống có thể gây ra các rối loạn cảm giác, vận động, thậm chí liệt.
  • Nhiễm trùng: Nhiễm trùng cột sống có thể lan rộng và gây ra biến chứng nguy hiểm đến tính mạng.

Chẩn đoán đau lưng

Để chẩn đoán chính xác nguyên nhân gây đau lưng, bác sĩ sẽ tiến hành thăm khám lâm sàng và chỉ định một số xét nghiệm cần thiết, chẳng hạn như:

  • Chụp X-quang: Giúp phát hiện các bất thường về xương, như gai cột sống, thoái hóa cột sống…
  • Chụp cộng hưởng từ (MRI): Cung cấp hình ảnh chi tiết về đĩa đệm, dây chằng, tủy sống…
  • Điện cơ: Đánh giá chức năng của dây thần kinh và cơ bắp.
  • Xét nghiệm máu: Phát hiện các bệnh lý viêm nhiễm, u bướu…

Điều trị đau lưng đúng cách

Việc lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp phụ thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm nguyên nhân gây đau, mức độ nghiêm trọng của triệu chứng, tình trạng sức khỏe tổng quát và các yếu tố cá nhân khác của bệnh nhân.

Dưới đây là một số phương pháp điều trị đau lưng thường được áp dụng:

Điều trị bảo tồn (không phẫu thuật)

Phần lớn các trường hợp đau lưng có thể được kiểm soát hiệu quả bằng các phương pháp điều trị bảo tồn, không cần can thiệp phẫu thuật. Các phương pháp này tập trung vào giảm đau, cải thiện chức năng vận động và ngăn ngừa tái phát.

  • Nghỉ ngơi: Nghỉ ngơi là một trong những bước đầu tiên và quan trọng trong điều trị đau lưng cấp tính. Tuy nhiên, nghỉ ngơi quá mức có thể gây cứng khớp và yếu cơ, do đó cần kết hợp với các phương pháp khác để đạt hiệu quả tốt nhất.
  • Chườm nóng/lạnh: Chườm nóng giúp giãn mạch, tăng tuần hoàn máu, giảm co thắt cơ và giảm đau. Chườm lạnh giúp giảm viêm, giảm sưng và tê liệt cảm giác đau. Bệnh nhân có thể lựa chọn phương pháp chườm phù hợp với tình trạng của mình hoặc kết hợp cả hai.
Chườm lạnh giúp giảm viêm, giảm sưng và tê liệt cảm giác đau
Chườm lạnh giúp giảm viêm, giảm sưng và tê liệt cảm giác đau
  • Vật lý trị liệu: Vật lý trị liệu đóng vai trò quan trọng trong phục hồi chức năng vận động, tăng cường sức mạnh cơ bắp, cải thiện tư thế và giảm đau. Các kỹ thuật vật lý trị liệu thường được sử dụng bao gồm:
    • Bài tập kéo giãn: Giúp cải thiện tính linh hoạt của cột sống và các cơ xung quanh.
    • Bài tập tăng cường sức mạnh: Nhằm củng cố các cơ bắp hỗ trợ cột sống.
    • Kéo giãn cột sống: Giúp giảm áp lực lên đĩa đệm và các khớp cột sống.
    • Siêu âm trị liệu: Sử dụng sóng siêu âm để giảm đau và viêm.
    • Điện trị liệu: Sử dụng dòng điện để kích thích cơ bắp và giảm đau.
  • Thay đổi lối sống: Thay đổi lối sống là một phần quan trọng trong điều trị và phòng ngừa đau lưng tái phát. Bệnh nhân cần chú ý đến các yếu tố sau:
    • Duy trì tư thế đúng: Ngồi, đứng, nằm đúng tư thế, tránh cúi gập người trong thời gian dài.
    • Vận động thường xuyên: Tập thể dục đều đặn, lựa chọn các bài tập phù hợp với tình trạng sức khỏe.
    • Kiểm soát cân nặng: Giảm cân nếu thừa cân hoặc béo phì.
    • Chế độ ăn uống lành mạnh: Bổ sung canxi, vitamin D và các dưỡng chất cần thiết cho xương khớp.
    • Bỏ hút thuốc lá: Hút thuốc lá làm giảm lưu lượng máu đến cột sống, cản trở quá trình phục hồi.
    • Quản lý stress: Stress có thể làm tăng mức độ đau, do đó cần áp dụng các biện pháp thư giãn, giảm căng thẳng.

Điều trị đau lưng bằng thuốc

Trong nhiều trường hợp, thuốc đóng vai trò quan trọng trong việc kiểm soát cơn đau và hỗ trợ quá trình điều trị đau lưng. Tuy nhiên, việc sử dụng thuốc cần tuân thủ nghiêm ngặt chỉ định của bác sĩ chuyên khoa để đảm bảo hiệu quả và an toàn.

Dưới đây là một số loại thuốc thường được sử dụng trong điều trị đau lưng (liều lượng cần tuân thủ theo chỉ định của bác sĩ):

  • Thuốc giảm đau – hạ sốt:
    • Paracetamol: Liều dùng thông thường cho người lớn là 500mg/lần, tối đa 4g/ngày.
    • Các NSAID không kê đơn: Ibuprofen (400-800mg/lần, tối đa 3200mg/ngày), Naproxen (250-500mg/lần, tối đa 1500mg/ngày).
  • Thuốc chống viêm không steroid (NSAID) kê đơn:
    • Diclofenac: 50mg, 2-3 lần/ngày.
    • Meloxicam: 7.5-15mg/ngày.
    • Celecoxib: 100-200mg, 1-2 lần/ngày.
  • Thuốc giãn cơ:
    • Myonal (Eperisone): 50mg, 3 lần/ngày.
    • Tolperisone: 50-150mg, 2-3 lần/ngày.
  • Thuốc chống trầm cảm:
    • Amitriptyline: 10-25mg, uống trước khi đi ngủ.
    • Duloxetine: 30-60mg/ngày.
  • Thuốc opioid:
    • Tramadol: 50-100mg/lần, tối đa 400mg/ngày.
    • Morphine: Liều dùng tùy thuộc vào mức độ đau và chỉ định của bác sĩ.
  • Tiêm corticosteroid: Methylprednisolone: Liều lượng và tần suất tiêm tùy thuộc vào tình trạng bệnh.
Tiêm corticosteroid giúp hạn chế các triệu chứng đau lưng
Tiêm corticosteroid giúp hạn chế các triệu chứng đau lưng

Phẫu thuật

Phẫu thuật thường là giải pháp cuối cùng được xem xét khi các phương pháp điều trị bảo tồn như thuốc, vật lý trị liệu, tiêm steroid không mang lại hiệu quả hoặc khi bệnh nhân gặp phải các triệu chứng nghiêm trọng như chèn ép tủy sống, rễ thần kinh gây yếu, liệt chi.

Mục tiêu của phẫu thuật là loại bỏ nguyên nhân gây chèn ép, giải phóng áp lực lên các cấu trúc thần kinh, từ đó giảm đau và cải thiện chức năng vận động.

Một số kỹ thuật phẫu thuật phổ biến bao gồm:

  • Cắt bỏ đĩa đệm: Áp dụng trong trường hợp thoát vị đĩa đệm gây chèn ép rễ thần kinh.
  • Cố định cột sống: Nối các đốt sống lại với nhau bằng dụng cụ y tế để ổn định cột sống, thường được chỉ định trong trường hợp thoái hóa cột sống nặng, trượt đốt sống.
  • Phẫu thuật nội soi: Sử dụng các thiết bị nội soi nhỏ để tiếp cận và xử lý tổn thương, ít xâm lấn, giảm thiểu đau đớn và thời gian phục hồi.

Tuy nhiên, phẫu thuật cũng tiềm ẩn những rủi ro như nhiễm trùng, chảy máu, tổn thương thần kinh… Do đó, bệnh nhân cần được bác sĩ chuyên khoa đánh giá kỹ lưỡng về tình trạng sức khỏe, mức độ tổn thương và thảo luận kỹ về lợi ích cũng như rủi ro trước khi quyết định phẫu thuật.

Đau lưng là một vấn đề sức khỏe phổ biến, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của nhiều người. Hiểu rõ nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị sẽ giúp bạn chủ động phòng ngừa và điều trị hiệu quả, nhanh chóng lấy lại sự thoải mái và năng động trong cuộc sống.


Top địa chỉ phòng khám Đau Lưng


Chuyên khoa
Nhóm bệnh
Cách chữa liên quan

Trở thành người đầu tiên bình luận cho bài viết này!

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *

Bài viết liên quan