Viêm amidan, nỗi ám ảnh của không ít người, đặc biệt là trẻ nhỏ, gây ra những cơn đau rát họng, sốt, khó nuốt, ảnh hưởng đến sức khỏe và sinh hoạt. Bên cạnh Tây y, Đông y với kho tàng thảo dược phong phú cũng mang đến những giải pháp điều trị viêm amidan an toàn, hiệu quả và ngăn ngừa tái phát.

Viêm amidan dưới góc nhìn Đông y

Trong y học cổ truyền, viêm amidan được gọi là viêm hầu hạch, thuộc phạm vi chứng “hầu tý”, “hầu ung”, hoặc “nga hầu”. Quan điểm của Đông y cho rằng, bệnh lý này phát sinh do chính khí suy yếu, tạo điều kiện cho ngoại tà xâm nhập vào cơ thể, gây ứ trệ kinh lạc, khí huyết không thông ở vùng hầu họng.

Các yếu tố ngoại tà thường gặp bao gồm phong hàn, phong nhiệt, thấp nhiệt, hoặc nhiệt độc.

  • Phong hàn: Gây ra các triệu chứng như đau họng, ngứa rát họng, hắt hơi, sổ mũi, sợ lạnh.
  • Phong nhiệt: Gây sốt cao, đau họng dữ dội, amidan sưng đỏ, có mủ, miệng khô, khát nước.
  • Thấp nhiệt: Amidan sưng to, đau, có mủ vàng, họng khô, miệng đắng, hơi thở hôi.
  • Nhiệt độc: Amidan sưng to, đỏ thẫm, có mủ trắng hoặc vàng, sốt cao, khát nước, tiểu tiện vàng, táo bón.

Ngoài ra, tình trạng thể chất của từng người, đặc biệt là chức năng của các tạng phủ như phế, tỳ, thận cũng ảnh hưởng đến sự phát triển và diễn biến của bệnh. Ví dụ, người có thể trạng âm hư, hỏa vượng dễ mắc viêm amidan mạn tính, họng khô, rát. Người có tỳ vị hư nhược dễ bị viêm amidan do thấp nhiệt, amidan sưng to, có mủ vàng.

Do đó, điều trị viêm amidan trong Đông y không chỉ đơn thuần là loại bỏ triệu chứng mà còn chú trọng vào việc điều hòa âm dương, khu phong tán hàn, thanh nhiệt giải độc, bổ khí dưỡng huyết, tăng cường chính khí, nâng cao sức đề kháng của cơ thể để phòng ngừa bệnh tái phát.

Viêm amidan phát sinh do chính khí suy yếu
Viêm amidan phát sinh do chính khí suy yếu

Cách điều trị viêm amidan bằng Đông y

Y học cổ truyền tiếp cận điều trị viêm amidan dựa trên nguyên tắc điều hòa, cân bằng cơ thể và tăng cường sức đề kháng. Các phương pháp này không chỉ giúp giảm triệu chứng mà còn ngăn ngừa bệnh tái phát hiệu quả.

Thuốc đông y trị viêm amidan

Trong kho tàng y học cổ truyền, có rất nhiều bài thuốc quý được bào chế từ thảo dược thiên nhiên, mang lại hiệu quả điều trị viêm amidan đáng kể. Dưới đây là một số bài thuốc Đông y thường được sử dụng:

  • Ngân Kiều Tán: Bài thuốc kinh điển này có tác dụng thanh nhiệt giải độc, tiêu viêm, thường dùng cho các trường hợp viêm amidan cấp tính với các triệu chứng như sốt cao, đau họng dữ dội, amidan sưng đỏ. Thành phần chính bao gồm Kim ngân hoa, Liên kiều, Bạc hà, Cát cánh, Cam thảo.
  • Cúc Hoa Tán: Thường được chỉ định cho các trường hợp viêm amidan mạn tính, với các biểu hiện như khô họng, ho khan, họng ngứa, rát. Bài thuốc có tác dụng thanh nhiệt, nhuận phế, dưỡng âm, với các vị thuốc chủ đạo là Cúc hoa, Huyền sâm, Mạch môn, Sa sâm, Cam thảo.
  • Kinh Giới Tán: Bài thuốc này phù hợp với những người bị viêm amidan do phong hàn, thường kèm theo các triệu chứng như sợ lạnh, đau đầu, ngạt mũi, sổ mũi. Kinh giới, Phòng phong, Bạch chỉ, Tía tô, Cam thảo là những vị thuốc chính trong bài thuốc này, có tác dụng tán hàn, giải biểu, thông phế.
  • Bổ Trung Ích Khí Thang: Dùng cho các trường hợp viêm amidan mạn tính, người bệnh có biểu hiện cơ thể suy nhược, mệt mỏi, chán ăn, kém hấp thu. Bài thuốc có tác dụng bổ khí, kiện tỳ, nâng cao sức đề kháng, với các thành phần chính là Hoàng kỳ, Nhân sâm, Bạch truật, Đương quy, Cam thảo.

Ngoài các bài thuốc trên, thầy thuốc Đông y có thể gia giảm các vị thuốc khác tùy theo tình trạng cụ thể của từng bệnh nhân, như thêm các vị thuốc hoạt huyết, hóa đờm, chỉ khái… để tăng hiệu quả điều trị.

Châm cứu, bấm huyệt

Châm cứu và bấm huyệt là những phương pháp trị liệu quan trọng trong y học cổ truyền, được ứng dụng rộng rãi trong điều trị viêm amidan. Bằng cách tác động vào các huyệt vị đặc hiệu trên cơ thể, châm cứu và bấm huyệt giúp điều hòa khí huyết, tăng cường sức đề kháng, giảm viêm, giảm đau, từ đó hỗ trợ điều trị viêm amidan hiệu quả.

Cơ chế tác động:

  • Điều hòa kinh lạc: Viêm amidan trong Đông y thường liên quan đến sự ứ trệ kinh lạc ở vùng đầu mặt cổ. Châm cứu, bấm huyệt giúp khai thông kinh lạc, điều hòa khí huyết, từ đó giảm sưng đau, tiêu viêm.
  • Tăng cường chính khí: Kích thích các huyệt vị giúp tăng cường chức năng tạng phủ, nâng cao chính khí, tăng sức đề kháng của cơ thể để chống lại tà khí xâm nhập.
  • Giảm đau, kháng viêm: Kích thích huyệt vị giúp giải phóng các chất giảm đau tự nhiên trong cơ thể, ức chế quá trình viêm nhiễm, giảm sưng đau.

Các huyệt vị thường dùng:

  • Liệt Khuyết: Huyệt hợp của kinh Phế, có tác dụng tuyên phế, tán hàn, thanh nhiệt giải độc, thường dùng cho các trường hợp viêm amidan cấp tính, sốt, ho.
  • Hợp Cốc: Huyệt nguyên của kinh Đại trường, có tác dụng thanh nhiệt, giải độc, tả hỏa, thường dùng cho các trường hợp viêm amidan sưng đau, sốt cao.
  • Thiếu Thương: Huyệt tỉnh của kinh Phế, có tác dụng thanh nhiệt, giải độc, tuyên phế, chỉ khái, thường dùng cho các trường hợp viêm amidan kèm ho, đau rát họng.
  • Thiên Đột: Huyệt giao hội của kinh Nhâm và kinh Đại trường, có tác dụng lợi yết hầu, thanh nhiệt giải độc, thường dùng cho các trường hợp viêm amidan, nuốt đau, khó nuốt.
  • Phong Trì: Huyệt giao hội của kinh Đởm và kinh Tam tiêu, có tác dụng khu phong, tán hàn, thanh đầu, thường dùng cho các trường hợp viêm amidan kèm sốt, đau đầu.
Bấm huyệt giúp điều hòa khí huyết, tăng cường sức đề kháng, giảm viêm
Bấm huyệt giúp điều hòa khí huyết, tăng cường sức đề kháng, giảm viêm

Ưu điểm khi điều trị viêm amidan bằng Đông y

  • Tính an toàn: Các bài thuốc Đông y thường sử dụng thảo dược tự nhiên, lành tính, ít gây tác dụng phụ, phù hợp với nhiều đối tượng, kể cả trẻ em, người già, phụ nữ mang thai và cho con bú. Điều này giúp người bệnh yên tâm sử dụng, giảm thiểu lo lắng về các tác dụng không mong muốn của thuốc Tây y.
  • Điều trị toàn diện: Đông y không chỉ tập trung vào việc loại bỏ triệu chứng như đau, sưng, viêm mà còn chú trọng điều trị tận gốc nguyên nhân gây bệnh. Bằng cách điều hòa âm dương, khu phong tán hàn, thanh nhiệt giải độc, bổ khí dưỡng huyết, Đông y giúp tăng cường chính khí, nâng cao sức đề kháng của cơ thể, từ đó ngăn ngừa bệnh tái phát hiệu quả.
  • Điều trị theo thể trạng người bệnh: Thầy thuốc Đông y sẽ xem xét toàn diện tình trạng sức khỏe, cơ địa, nguyên nhân gây bệnh và các triệu chứng cụ thể của từng bệnh nhân để đưa ra phác đồ điều trị phù hợp. Điều này giúp tối ưu hóa hiệu quả điều trị và mang lại kết quả tốt nhất cho từng người bệnh.
  • Phòng ngừa biến chứng: Bằng cách tăng cường sức đề kháng và điều hòa chức năng các tạng phủ, Đông y giúp ngăn ngừa các biến chứng của viêm amidan như viêm tai giữa, viêm xoang, viêm cầu thận, thấp tim…

Lưu ý khi điều trị viêm amidan bằng Đông y

  • Thăm khám và tư vấn: Trước khi áp dụng bất kỳ phương pháp điều trị nào, người bệnh nên đến gặp thầy thuốc Đông y có chuyên môn để được chẩn đoán chính xác tình trạng bệnh, nguyên nhân gây bệnh và tư vấn phương pháp điều trị phù hợp.
  • Tuân thủ phác đồ điều trị: Sử dụng thuốc đúng liều lượng, đúng cách và đủ thời gian theo chỉ định của thầy thuốc. Không tự ý thay đổi liều lượng, thêm bớt vị thuốc hoặc ngừng thuốc đột ngột.
  • Kết hợp chế độ ăn uống và sinh hoạt lành mạnh: Bên cạnh việc sử dụng thuốc, người bệnh cần chú ý đến chế độ ăn uống và sinh hoạt hàng ngày. Nên ăn thức ăn mềm, lỏng, dễ tiêu, tránh đồ ăn cay nóng, nhiều dầu mỡ, đồ uống có cồn và caffeine. Giữ ấm cơ thể, tránh tiếp xúc với gió lạnh, bụi bẩn. Nghỉ ngơi đầy đủ, tránh căng thẳng, stress.
  • Theo dõi và đánh giá: Trong quá trình điều trị, người bệnh cần theo dõi sát sao các triệu chứng và phản ứng của cơ thể. Nếu có bất kỳ dấu hiệu bất thường nào, cần báo ngay cho thầy thuốc để được xử lý kịp thời.
  • Kiên trì điều trị: Điều trị viêm amidan bằng Đông y thường đòi hỏi thời gian và sự kiên trì. Người bệnh không nên nản lòng nếu không thấy hiệu quả ngay lập tức mà cần kiên trì thực hiện theo phác đồ điều trị của thầy thuốc.
  • Phòng ngừa tái phát: Sau khi điều trị khỏi, người bệnh cần chú ý giữ gìn vệ sinh răng miệng, tăng cường sức đề kháng, tránh các yếu tố nguy cơ gây viêm amidan để phòng ngừa bệnh tái phát.

Đông y mang đến một giải pháp an toàn và hiệu quả cho những ai đang đối mặt với viêm amidan. Tuy nhiên, để đạt được kết quả tốt nhất, bạn cần tìm đến những thầy thuốc có kinh nghiệm và tuân thủ theo hướng dẫn điều trị. Đừng quên kết hợp với lối sống lành mạnh để bảo vệ sức khỏe của mình!

Chuyên khoa
Nhóm bệnh
Cách chữa liên quan

Trở thành người đầu tiên bình luận cho bài viết này!

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *

Bài viết liên quan