Thoát vị đĩa đệm là một căn bệnh phổ biến gây đau đớn và ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống. Trong khi Tây y thường tập trung vào phẫu thuật và thuốc giảm đau, Đông y lại mang đến một hướng tiếp cận toàn diện hơn, chú trọng vào việc cân bằng năng lượng cơ thể và kích thích khả năng tự chữa lành. Hãy cùng tìm hiểu về cách chữa thoát vị đĩa đệm bằng Đông y – một giải pháp tự nhiên và an toàn.

Đông y nhìn nhận thoát vị đĩa đệm như thế nào?

Trong y học cổ truyền, thoát vị đĩa đệm được xem là một biểu hiện của sự mất cân bằng trong cơ thể, đặc biệt là liên quan đến các yếu tố sau:

  • Khí huyết ứ trệ: Sự lưu thông không thông suốt của khí huyết (năng lượng sống và máu) được cho là nguyên nhân gốc rễ. Khí huyết ứ trệ gây ra đau đớn, tê bì và hạn chế vận động.
  • Can thận hư: Can (gan) và thận được xem là hai cơ quan quan trọng liên quan đến sức khỏe xương khớp. Can thận hư khiến gân cốt suy yếu, mất đi sự nuôi dưỡng cần thiết, từ đó dễ dẫn đến thoát vị đĩa đệm.
  • Phong hàn thấp: Các yếu tố ngoại tà như phong (gió), hàn (lạnh) và thấp (ẩm ướt) xâm nhập cơ thể, gây ra tắc nghẽn kinh mạch, đau nhức và co cứng cơ bắp.
  • Ngoại thương: Chấn thương do tai nạn, té ngã hoặc làm việc nặng nhọc cũng là một yếu tố nguy cơ.

Nguyên tắc điều trị thoát vị đĩa đệm trong Đông y:

  • Thông kinh hoạt lạc: Sử dụng các phương pháp như châm cứu, bấm huyệt, xoa bóp để khai thông kinh mạch, thúc đẩy lưu thông khí huyết.
  • Bổ can thận, ích khí huyết: Dùng các bài thuốc Đông y có tác dụng bổ dưỡng can thận, tăng cường khí huyết, giúp nuôi dưỡng gân cốt.
  • Khu phong tán hàn, trừ thấp: Ứng dụng các liệu pháp như chườm nóng, ngâm thuốc, đắp cao để loại bỏ các yếu tố ngoại tà gây bệnh.
  • Kiện tỳ ích vị: Tăng cường chức năng tiêu hóa để đảm bảo hấp thu tốt các dưỡng chất cần thiết cho quá trình phục hồi.
Theo đông y, thoát vị đĩa đệm được xem là một biểu hiện của sự mất cân bằng trong cơ thể,
Theo đông y, thoát vị đĩa đệm được xem là một biểu hiện của sự mất cân bằng trong cơ thể,

Các phương pháp chữa thoát vị đĩa đệm trong đông y

Có nhiều phương pháp điều trị thoát vị đĩa đệm, mỗi phương pháp có cơ chế tác động và chỉ định riêng, nhằm mục đích giảm đau, cải thiện chức năng vận động và thúc đẩy quá trình phục hồi tự nhiên.

Châm cứu chữa thoát vị đĩa đệm

Cơ chế tác dụng:

  • Giảm đau: Châm cứu kích thích giải phóng endorphin – một loại hormone nội sinh có tác dụng giảm đau tự nhiên.
  • Chống viêm: Tác động lên các huyệt đạo giúp ức chế quá trình viêm, giảm sưng và phù nề.
  • Thư giãn cơ: Giúp giảm co thắt cơ, cải thiện tuần hoàn máu và giảm áp lực lên đĩa đệm.
  • Điều hòa khí huyết: Khai thông kinh mạch, thúc đẩy lưu thông khí huyết, giúp nuôi dưỡng và tái tạo mô tổn thương.

Chỉ định:

  • Thoát vị đĩa đệm gây đau lưng, đau thần kinh tọa.
  • Tê bì, yếu cơ ở chân hoặc tay.
  • Cứng khớp, hạn chế vận động cột sống.
  • Các triệu chứng khác liên quan đến thoát vị đĩa đệm.

Các huyệt thường dùng:

  • Huyệt tại chỗ:
    • Đại trường du: Huyệt vị chính để điều trị thoát vị đĩa đệm thắt lưng.
    • Thận du: Bổ thận, mạnh gân cốt, giảm đau lưng.
    • Hoàng môn: Điều trị thoát vị đĩa đệm vùng thắt lưng cùng.
    • Thừa sơn: Giảm đau thần kinh tọa.
  • Huyệt xa:
    • Túc tam lý: Tăng cường sức đề kháng, giảm đau.
    • Huyền chung: Điều trị đau nhức vùng thắt lưng và chân.
    • Hợp cốc: Giảm đau toàn thân, thư giãn cơ bắp.
    • Dương lăng tuyền: Điều trị đau nhức vùng gối và chân.

Cách thực hiện:

  • Chuẩn bị:
    • Kim châm vô trùng.
    • Bông, cồn y tế để sát trùng.
    • Bác sĩ có chuyên môn về châm cứu.
  • Quy trình:
    1. Bệnh nhân nằm hoặc ngồi ở tư thế thoải mái.
    2. Bác sĩ xác định các huyệt đạo cần châm và sát trùng vùng da.
    3. Đưa kim châm vào các huyệt đạo với độ sâu và góc độ phù hợp.
    4. Có thể sử dụng các kỹ thuật kích thích như xoay kim, rung kim hoặc điện châm.
    5. Thời gian lưu kim thường từ 15-30 phút.
    6. Sau khi châm cứu, rút kim và sát trùng lại vùng da.

Xoa bóp, bấm huyệt

Cơ chế tác động:

  • Thư giãn cơ bắp: Xoa bóp giúp giảm căng cơ, co thắt cơ xung quanh vùng bị thoát vị, từ đó giảm áp lực lên đĩa đệm và dây thần kinh.
  • Tăng cường tuần hoàn máu: Các động tác xoa bóp kích thích lưu thông máu, cung cấp oxy và dưỡng chất cho các mô tổn thương, thúc đẩy quá trình phục hồi.
  • Điều chỉnh cấu trúc cột sống: Bấm huyệt tác động vào các huyệt đạo quan trọng, giúp điều chỉnh sự sai lệch của cột sống, giảm chèn ép lên đĩa đệm và dây thần kinh.
  • Kích thích cơ chế tự chữa lành: Xoa bóp, bấm huyệt kích thích sản sinh endorphin – một loại hormone nội sinh có tác dụng giảm đau tự nhiên.
Xoa bóp, bấm huyệt giúp thư giãn cơ, tăng cường tuần hoàn lưu thông máu
Xoa bóp, bấm huyệt giúp thư giãn cơ, tăng cường tuần hoàn lưu thông máu

Chỉ định:

  • Thoát vị đĩa đệm nhẹ và trung bình.
  • Đau lưng, đau thần kinh tọa do thoát vị đĩa đệm.
  • Căng cơ, co thắt cơ vùng lưng và cột sống.
  • Giảm khả năng vận động, hạn chế tầm vận động cột sống.

Các huyệt thường dùng:

  • Huyệt Đại Chùy: Nằm dưới đốt sống cổ thứ 7, có tác dụng giảm đau lưng, cứng cổ.
  • Huyệt Phong Môn: Nằm hai bên cột sống, ngang mức đốt sống ngực thứ 2, có tác dụng giảm đau lưng, trừ phong hàn.
  • Huyệt Thận Du: Nằm ngang mức đốt sống thắt lưng thứ 2, cách cột sống 1,5 thốn, có tác dụng bổ thận, mạnh gân cốt.
  • Huyệt Chí Thất: Nằm dưới huyệt Thận Du 3 thốn, có tác dụng giảm đau lưng, đau thần kinh tọa.
  • Huyệt Hoàn Khiêu: Nằm ở điểm gặp nhau giữa đường ngang qua đỉnh mấu chuyển lớn xương đùi và đường dọc qua bờ ngoài xương cùng cụt, có tác dụng giảm đau thần kinh tọa, tê bì chân.

Cách thực hiện:

  • Xoa bóp:
    • Người bệnh nằm sấp, thư giãn.
    • Chuyên viên sử dụng các kỹ thuật xoa bóp như xoa, miết, day, ấn, nhào trên vùng lưng, cột sống và các vùng đau.
    • Lực xoa bóp từ nhẹ đến mạnh, tùy thuộc vào tình trạng bệnh và khả năng chịu đựng của người bệnh.
    • Thời gian xoa bóp khoảng 30-45 phút mỗi lần.
  • Bấm huyệt:
    • Người bệnh nằm sấp hoặc ngồi thoải mái.
    • Chuyên viên sử dụng ngón tay cái hoặc các dụng cụ chuyên dụng để bấm vào các huyệt đạo đã xác định.
    • Lực bấm vừa phải, tạo cảm giác tức nhẹ, không gây đau đớn.
    • Thời gian bấm mỗi huyệt khoảng 1-2 phút.

Thuốc Đông y chữa thoát vị đĩa đệm

Các bài thuốc Đông y phổ biến trong điều trị thoát vị đĩa đệm, kể tới như:

  • Độc Hoạt Tang Ký Sinh Thang:
    • Thành phần: Độc hoạt, tang ký sinh, phòng phong, tần giao, đỗ trọng, ngưu tất, tế tân, quế chi, cam thảo, sinh địa.
    • Công dụng: Bổ can thận, khu phong trừ thấp, hoạt huyết thông lạc, mạnh gân cốt.
    • Đối tượng sử dụng: Thích hợp cho các trường hợp thoát vị đĩa đệm có biểu hiện đau nhức vùng thắt lưng, tê bì chân tay, hạn chế vận động.
  • Quyên Tý Thang:
    • Thành phần: Quyên quy, hoàng kỳ, bạch truật, đương quy, thục địa, xuyên khung, đỗ trọng, ngưu tất, tang ký sinh, độc hoạt, tế tân, phòng phong.
    • Công dụng: Ích khí dưỡng huyết, bổ can thận, khu phong trừ thấp, mạnh gân cốt.
    • Đối tượng sử dụng: Phù hợp với các trường hợp thoát vị đĩa đệm có biểu hiện đau nhức, tê mỏi, yếu sức, hoa mắt chóng mặt.
  • Tứ Vật Thang:
    • Thành phần: Thục địa, đương quy, bạch thược, xuyên khung.
    • Công dụng: Bổ huyết điều kinh, hoạt huyết hóa ứ, giảm đau.
    • Đối tượng sử dụng: Thường được sử dụng cho phụ nữ bị thoát vị đĩa đệm kèm theo các triệu chứng rối loạn kinh nguyệt.
  • Gia Giảm Bát Trân Thang:
    • Thành phần: Nhân sâm, bạch truật, phục linh, cam thảo, đương quy, thục địa, bạch thược, xuyên khung.
    • Công dụng: Bổ khí huyết, kiện tỳ vị, mạnh gân cốt, giảm đau.
    • Đối tượng sử dụng: Thích hợp cho các trường hợp thoát vị đĩa đệm có biểu hiện đau nhức, mệt mỏi, chán ăn, suy nhược cơ thể.
Thuốc Đông y có tác dụng hỗ trợ chữa thoát vị đĩa đệm
Thuốc Đông y có tác dụng hỗ trợ chữa thoát vị đĩa đệm

Chữa thoát vị đĩa đệm bằng cấy chỉ

Cấy chỉ là một phương pháp điều trị thoát vị đĩa đệm được phát triển từ châm cứu, kết hợp giữa y học cổ truyền và y học hiện đại. Phương pháp này ngày càng được ưa chuộng nhờ tính an toàn, hiệu quả và ít xâm lấn.

Cơ chế tác dụng:

  • Kích thích huyệt đạo: Cấy chỉ vào các huyệt đạo liên quan đến vùng thoát vị đĩa đệm giúp kích thích các dây thần kinh, tăng cường lưu thông khí huyết, giảm đau và chống viêm.
  • Tạo phản ứng miễn dịch: Chỉ catgut (chỉ tự tiêu) được cấy vào cơ thể sẽ kích thích phản ứng miễn dịch tại chỗ, thúc đẩy quá trình tái tạo mô và làm lành tổn thương.
  • Giải phóng các chất giảm đau: Quá trình chỉ tự tiêu giải phóng các chất có tác dụng giảm đau tự nhiên, kéo dài hiệu quả giảm đau sau khi cấy chỉ.

Chỉ định:

  • Thoát vị đĩa đệm gây đau lưng, đau thần kinh tọa.
  • Đau vai gáy, tê bì chân tay do chèn ép dây thần kinh.
  • Thoái hóa cột sống, gai cột sống.
  • Các bệnh lý cơ xương khớp khác gây đau mạn tính.

Các huyệt thường dùng:

  • Huyệt tại chỗ: Tùy thuộc vào vị trí thoát vị đĩa đệm, bác sĩ sẽ lựa chọn các huyệt đạo tại chỗ tương ứng để cấy chỉ.
  • Huyệt xa: Một số huyệt xa thường được sử dụng kết hợp bao gồm:
    • Huyệt A thị huyệt: Giảm đau lưng, đau thần kinh tọa.
    • Huyệt Hoàn khiêu: Giảm đau vùng thắt lưng, hông.
    • Huyệt Túc tam lý: Tăng cường sức khỏe tổng thể, giảm đau.
    • Huyệt Phong trì: Giảm đau đầu, chóng mặt.

Cách thực hiện:

  • Chuẩn bị:
    • Bác sĩ sẽ thăm khám và xác định vị trí thoát vị đĩa đệm, lựa chọn các huyệt đạo phù hợp.
    • Chuẩn bị chỉ catgut vô trùng, kim cấy chỉ, dụng cụ y tế cần thiết.
    • Vệ sinh và sát trùng vùng da cần cấy chỉ.
  • Tiến hành cấy chỉ:
    • Bác sĩ sẽ sử dụng kim cấy chỉ để đưa chỉ catgut vào các huyệt đạo đã chọn.
    • Độ sâu và số lượng chỉ cấy sẽ tùy thuộc vào tình trạng bệnh và vị trí thoát vị.
    • Quá trình cấy chỉ thường diễn ra nhanh chóng và ít gây đau đớn.
  • Chăm sóc sau cấy chỉ:
    • Giữ vùng da cấy chỉ sạch sẽ, khô ráo.
    • Tránh vận động mạnh hoặc mang vác nặng trong vài ngày đầu.
    • Tuân thủ theo hướng dẫn của bác sĩ về chế độ ăn uống, nghỉ ngơi và luyện tập.
Chữa thoát vị đĩa đệm bằng cấy chỉ giúp kích thích huyệt đạo, giải phóng các cơn đau
Chữa thoát vị đĩa đệm bằng cấy chỉ giúp kích thích huyệt đạo, giải phóng các cơn đau

Ngoài ra: Các phương pháp vật lý trị liệu như kéo giãn cột sống, điện trị liệu, sóng ngắn… cũng có thể được kết hợp để tăng cường hiệu quả điều trị.

So sánh ưu, nhược điểm của các phương pháp chữa thoát vị đĩa đệm trong Đông y

Phương pháp Ưu điểm Nhược điểm
Châm cứu – Giảm đau nhanh chóng và hiệu quả.

– Cải thiện tuần hoàn máu, giảm viêm.

– Ít tác dụng phụ.

– Có thể kết hợp với các phương pháp điều trị khác.

– Cần thực hiện bởi chuyên gia có kinh nghiệm.

– Có thể gây đau nhẹ hoặc chảy máu tại vị trí châm.

– Hiệu quả có thể khác nhau tùy thuộc vào cơ địa từng người.

Xoa bóp, bấm huyệt – Giảm đau, thư giãn cơ bắp.

– Cải thiện tuần hoàn máu và lưu thông khí huyết.

– Tăng cường sự linh hoạt của cột sống.

– An toàn, ít tác dụng phụ.

– Cần thực hiện thường xuyên và đều đặn để duy trì hiệu quả.

– Hiệu quả có thể khác nhau tùy thuộc vào kỹ thuật và kinh nghiệm của người thực hiện.

Cấy chỉ – Giảm đau kéo dài.

– Cải thiện tuần hoàn máu và lưu thông khí huyết.

– Ít xâm lấn, ít tác dụng phụ.

– Cần thực hiện bởi chuyên gia có kinh nghiệm.

– Có thể gây đau nhẹ hoặc nhiễm trùng tại vị trí cấy chỉ.

– Hiệu quả có thể khác nhau tùy thuộc vào cơ địa từng người.

Bài thuốc Đông y – Điều trị từ gốc, tác động sâu vào căn nguyên bệnh.

– Tăng cường sức đề kháng, cải thiện thể trạng tổng thể.

– Ít tác dụng phụ nếu sử dụng đúng cách.

– Hiệu quả chậm, cần thời gian điều trị dài.

– Cần lựa chọn bài thuốc phù hợp với từng thể bệnh và cơ địa.

– Có thể tương tác với một số loại thuốc Tây y.

Lợi ích của việc chữa thoát vị đĩa đệm bằng đông y

  • Giảm đau hiệu quả: Các bài thuốc Đông y, kết hợp với các liệu pháp như châm cứu, bấm huyệt, xoa bóp, giúp giảm đau nhanh chóng và an toàn.
  • Ít tác dụng phụ: So với thuốc Tây y, Đông y thường ít gây tác dụng phụ, đặc biệt là khi sử dụng lâu dài.
  • Tăng cường lưu thông máu: Các vị thuốc Đông y có tác dụng hoạt huyết, giúp tăng cường lưu thông máu đến vùng bị tổn thương, thúc đẩy quá trình phục hồi.
  • Cải thiện chức năng vận động: Bằng cách giảm đau và tăng cường sức mạnh cơ bắp, Đông y giúp người bệnh cải thiện khả năng vận động và linh hoạt.
  • Điều trị toàn diện: Đông y không chỉ tập trung vào việc giảm triệu chứng mà còn điều trị căn nguyên của bệnh, giúp ngăn ngừa tái phát.
  • Phù hợp với nhiều đối tượng: Đông y có thể áp dụng cho nhiều đối tượng bệnh nhân, kể cả những người có bệnh lý nền hoặc không phù hợp với phẫu thuật.

Chữa thoát vị đĩa đệm bằng Đông y là một lựa chọn an toàn và hiệu quả, đặc biệt phù hợp với những người muốn tránh phẫu thuật hoặc tác dụng phụ của thuốc Tây. Tuy nhiên, để đạt hiệu quả tốt nhất, người bệnh cần kiên trì điều trị và kết hợp với chế độ ăn uống, luyện tập hợp lý. Hãy tham khảo ý kiến bác sĩ Đông y để được tư vấn và điều trị phù hợp với tình trạng bệnh của bạn.

Chuyên khoa
Nhóm bệnh
Cách chữa liên quan

Trở thành người đầu tiên bình luận cho bài viết này!

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *

Bài viết liên quan